Εγγραφή

Ιστολόγιο

26 Μαΐ 2008

Φωτιές, η καταστροφή και η αναγέννηση των δασών

Διάβασα μόλις σήμερα στο Οικολόγιο την εξαιρετική παρουσίαση του Παύλου Κωνσταντινίδη, Το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα. Στην παρουσίαση αυτή εξηγείται το φαινόμενο των δασικών πυρκαϊών, από έναν ειδικό στο θέμα, με λόγια που μόνον ένας τόσο ειδικός μπορεί να μεταφέρει τόσο απλά και πειστικά.

Με ανθρώπινο λόγο, που η ποιότητά του δεν μπορεί να περικλειστεί στα παρατιθέμενα λίγα αποσπάσματα, ο Δρ. Κωνστατνινίδης εξηγεί μεταξύ άλλων:

Αντί να ενημερώσουμε τον κόσμο να μην προκαλεί φωτιές εξ αμελείας, καθόμαστε συνεχώς και μιλάμε για ασύμμετρες απειλές και για εμπρηστές και φτάσαμε σήμερα στο σημείο να είμαστε μια εφησυχάζουσα κοινωνία που λέει ότι αφού εμείς δεν είμαστε εμπρηστές, τότε δεν μπορούμε να βάλουμε φωτιά στο δάσος. Εκεί είναι το όλο τραγικό. Δηλαδή ουσιαστικά αυτό το οποίο συμβαίνει σε άλλες χώρες, δηλαδή να ενημερώνεται ο κόσμος και να μην προκαλούνται φωτιές τουλάχιστον εξ αμελείας, εδώ μας είναι εντελώς άγνωστο.

[...]
Κι έτσι, όλοι μάς πέρασαν την ιδέα ότι «αφού δεν είσαι εμπρηστής, δεν μπορείς να βάλεις φωτιά στο δάσος», κι όλοι κυνηγάμε τους εμπρηστές, όμως τον εμπρησμό μπορεί να τον κάνει ο καθένας μας, γιατί έχουμε καταντήσει να είμαστε μια εφησυχάζουσα κοινωνία που δεν προσέχει ούτε που θα πετάξει το τσιγάρο της!

[...]
Στην Ελλάδα όλοι περιμένουν τα αεροπλάνα. Όμως σ’ όλο τον κόσμο η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών γίνεται με τον έγκαιρο εντοπισμό, την ταχεία μετάβαση δυνάμεων στη περιοχή και τον πολύ καλό συντονισμό των εμπλεκόμενων δυνάμεων. Στη χώρα μας σε άλλη συχνότητα μιλάνε οι πυροσβέστες, σε άλλη οι δασολόγοι, σε διαφορετική οι ΟΤΑ, οι στρατιώτες ή οι εθελοντές!

Μόνο όταν υπάρξει καλή εκπαίδευση των δασοπυροσβεστών - που αυτή τη στιγμή είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτη στην Ελλάδα - και καλή πληροφόρηση των πολιτών σε θέματα δασικών πυρκαγιών, θα μπορούμε να έχουμε μια πραγματικά σωστή πρόληψη!

[...]
Μιλάμε όλοι για αναδασώσεις. Για να κάνεις μια αναδάσωση πρέπει να ξέρεις από τι αποτελείται το κάθε τμήμα της γης. Είναι όξινο; αλκαλικό; είναι βαθύ; αμμώδες; πηλώδες; τι χαρακτηριστικά έχει; Αυτή τη στιγμή η Πελοπόννησος είναι γεμάτη από ανθρώπους άσχετους που υλοποιούν τα μεταπυρικά έργα.

Η σύγχρονη τεχνολογία Συστημάτων Γεωγραφικής Πληροφορίας (Geographical Information Systems) μας δίνει τον τρόπο να δούμε ότι π.χ. σε έδαφος επιπέδου οξύτητας ph 6 μπορούν να αναπτυχτούν 20 φυτά. Αν αυτό το συνδυάσουμε με το βάθος του εδάφους, δηλαδή φυτά που δεν αντέχουν το ρηχό έδαφος και τα αποκλείουμε. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με όλους τους οικολογικούς παράγοντες. Έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι σε μια συγκεκριμένη περιοχή μπορούμε να φυτέψουμε 4-5 φυτά. Και αυτά πρέπει να βάλουμε, κι όχι ό,τι φυτά διαθέτει το εκάστοτε φυτώριο.
Ο Δρ. Παύλος Κωνσταντινίδης είναι ερευνητής στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (ΙΔΕ) του του ΕΘνικού Ιδρύματος ΑΓροτικών Ερευνών (ΕΘΙΑΓΕ).

Συνιστώ την ανάγνωση της παρουσίασης με θέρμη, και ευχαριστώ τον Αυγερινό και την Καλλιόπη για την υπόδειξη.

2 σχόλια:

kalliopi είπε...

Είναι πολύ κατατοπιστικό πράγματι το άρθρο.

Το Οικολόγιο επίσης είχε οργανώσει σε συνεργασία με τους Εθελοντές Πολιτικής Προστασίας Ν. Φιλαδέλφειας ομιλία του Π. Κωνσταντινίδη. Μπορείς να δεις την ομιλία εδώ: Το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα.

Και μια εργασία πολύ σημαντική που μου έστειλε ο κ. Κωνσταντινίδης και μπορείτε να βρείτε εδώ: Επιλογή Δασικών Ειδών για αναδασώσεις σε πυρόπληκτες περιοχές.

Και άλλα σημαντικά επίσης του ίδιου στην Ε-βιβλιοθήκη του Οικολογίου: Οικολογία των δασικών πυρκαγιών, Φωτιά στη γειτονιά μας ( συμβουλές σε περίπτωση φωτιάς), Πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.

Και: Οι αναδασώσεις πυρόπληκτων περιοχών στην Ελλάδα - μύθοι και πραγματικότητες, Η αναγκαιότητα δημιουργίας ενιαίας κεντρικής πολιτικής στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.

dzach είπε...

Αυτό που είναι αξιοπρόσεκτο στις απόψεις του Κωνσταντινίδη είναι το ότι δεν προπαγανδίζει μια τεχνοκρατική λύση αλλά μια ανθρωποκεντρική: o άνθρωπος λύνει τα προβλήματα με την οργάνωσή του, αφού πρώτα τα κατανοήσει, και φροντίσει να αξιοποιήσει την κεκτημένη γνώση και τα τεχνολογικά εργαλεία που υπάρχουν.

Αυτό είναι σε εμφανή αντίθεση με απόψεις άλλων επιστημόνων, που πολλές φορές προτάσσουν τον τεχνολογικό εξοπλισμό σαν πανάκεια για τη λύση όλων των προβλημάτων, έχοντας για σύμμαχο και το δέος που νιώθουν οι περισσότεροι άνθρωποι για τη σύγχρονη τεχνολογία.

Όμως το γεγονός ότι το τεχνολογικό σύστημα που εγκατέστησε στην Χαλκιδική μένει ακόμη αναξιοποίητο, αποδεικνύει ότι ο ασθενής κρίκος της αλυσίδας είναι για άλλη μια φορά ο άνθρωπος.