Κοινωνία της Πληροφορίας: Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης

Η ευημερία των σύγχρονων κοινωνιών στηρίζεται στην ικανότητα των πολιτών της, των ενώσεών τους και των οργάνων της πολιτείας να παράγουν υλικό και πολιτιστικό πλούτο. Μια κοινωνία, που στηρίζεται στην πληροφορία, αναγνωρίζοντάς την ως σημαντική προϋπόθεση για την ευημερίας της, έχει ανάγκη να δημιουργεί και να συντηρεί αξιόπιστες πηγές που να μπορούν να την παράγουν. Η παραγωγή και διάθεση πληροφοριών και δεδομένων που αφορούν τα δημόσια πράγματα είναι για το λόγο αυτό υποχρέωση της πολιτείας. Η δημόσια πληροφορία που παράγει η πολιτεία πρέπει να είναι αξιόπιστη ώστε να εξαλείφει τις αβεβαιότητες ή τις αμφιβολίες που μπορεί να δημιουργούνται στους πολίτες.

Είναι απαραίτητο επίσης, μια σύγχρονη δημοκρατική πολιτεία, που αξιοποιεί τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, να αναγνωρίζει το γεγονός ότι οι πολίτες δεν είναι απλοί καταναλωτές ανακοινώσεων, ειδήσεων και δευτερογενώς επεξεργασμένων πληροφοριών, αλλά μέτοχοι και συντελεστές των εξελίξεων στην κοινωνία και επομένως η δημόσια πληροφορία τους αφορά άμεσα. Μόνον με την αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας και την διακίνηση αξιόπιστης και εύχρηστης πληροφορίας σε ηλεκτρονική μορφή μπορεί μια σύγχρονη κοινωνία να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα των νέων τεχνολογιών και τη δημιουργικότητα των πολιτών προς όφελός της.

Μία θεμελιώδης μεταρρύθμιση για την ανασυγκρότηση του Ελληνικού κράτους είναι η διαίρεση της χώρας σε νέες διοικητικές μονάδες σύμφωνα με το πρόγραμμα Ι.Καποδίστριας. Η ελληνική πολιτεία, δια του Υπουργείου Εσωτερικών (ΥΠΕΣΔΔΑ), παρέχει πληροφορίες σχετικά με την συγκρότηση και η λειτουργία της νομαρχιακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. Μεταξύ των πληροφοριών αυτών είναι και στοιχεία ταχυδρομικών ή ηλεκτρονικών διευθύνσεων για κάθε νομαρχία ή δήμο και χάρτες των νομών με τους δήμους που περιλαμβάνουν.

Δείγματα των χαρτών αυτών (στην αρχική τους ανάλυση χωρίς επεξεργασία) φαίνονται παρακάτω:

Νομός Ιωαννίνων (ΥΠΕΣΔΔΑ)

Νομός Κερκύρας (ΥΠΕΣΔΔΑ)

Μερικές παρατηρήσεις σχετικά με την ποιότητα των πληροφοριών που διατίθενται στο διαδίκτυο από το ΥΠΕΣΔΔΑ:

Εικόνες:
• Είναι κακής ποιότητας και δυσανάγνωστες.
• Δεν περιλαμβάνουν στοιχεία γεωαναφοράς (γεωγραφικό σύστημα αναφοράς, κάναβο, συντεταγμένες γωνιών κλπ), δηλ. αγνοούν τους στοιχειώδεις κανόνες της σχετικής επιστήμης.
• Ενώ διατίθενται ελεύθερα, χωρίς copyright, περιλαμβάνουν χρωματικά στοιχεία (κόκκους) που εμποδίζουν την αντιγραφή τους με φωτοτυπικό ή την ψηφιοποίησή τους, άρα δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ούτε για βασικές εργασίες.
• Η σύγκριση των ορίων που παρουσιάζονται σε αυτές τις εικόνες με αυτά που παρέχει ο ΟΚΧΕ αποδεικνύει ότι οι εικόνες του ΥΠΕΣΔΔΑ περιέχουν σοβαρά σφάλματα.
Κείμενα:
• Στις σελίδες κάθε ΟΤΑ, δεν υπάρχει κωδικός ή άλλη αναφορά πέραν του ονόματος (δηλ. δεν υπάρχουν metadata, κωδικός νομού, δήμου κλπ), άρα είναι αδύνατον να συσχετιστούν παρόμοια στοιχεία με βάση έναν ενιαίο κωδικό ΟΤΑ (ιδίως από ηλεκτρονικά συστήματα όταν τα ονόματα των δήμων διαφέρουν κατά τι στον τρόπο που αναγράφονται π.χ. καταλήξεις, δημοτική/καθαρεύουσα κ.λ.π.). Κωδικούς για κάθε ΟΤΑ έχει αναπτύξει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ) και ο Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελάδας (ΟΚΧΕ) του ΥΠΕΧΩΔΕ, που όμως και αυτοί διαφέρουν μεταξύ τους.
• Η αρίθμηση που υπάρχει εσωτερικά σε κάθε στοιχείο των πινάκων στη σελίδα ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ είναι αυθαίρετη και δεν συμπίπτει με τους κωδικούς ΟΤΑ που έχει και χρησιμοποιεί η ΕΣΥΕ ή ο ΟΚΧΕ.
• Η λεπτομερής πληροφορία για κάθε δήμο δεν είναι ενημερωμένη: για παράδειγμα η κ. Φώφη Γεννηματά αναφέρεται ακόμη ως Νομάρχης Αττικής-Πειραιά, ενώ παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 2007,
  
  ο Γιώργος Μακρής σαν δήμαρχος Προσοτσάνης Δράμας, ενώ πέθανε στις 6-11-2007.
  
• Από στατιστική ανάλυση των στοιχείων που παραθέτει το ΥΠΕΣΔΔΑ φαίνεται ότι 109 δήμοι ή νομαρχίες από τις συνολικά 1093 εγγραφές, δεν έχουν δηλωμένη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, 801 δεν διαθέτουν σελίδα στο διαδίκτυο και 12 τουλάχιστον δήμοι έχουν διευθύνσεις που προσφέρονται δωρεάν από εταιρείες του εξωτερικού, ενώ η συντριπτική τους πλειοψηφία (> 85%) έχει διευθύνσεις από ιδιωτικούς παρόχους (ISP) και όχι από το πρόγραμμα ΣΥΖΕΥΞΙΣ. Ένας έλεγχος τυχαίων δήμων όμως αποδεικνύει ότι τα στοιχεία του ΥΠΕΣΔΔΑ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αφού αρκετοί δήμοι έχουν ιστοσελίδες που δεν αναφέρονται στους πίνακες του ΥΠΕΣΔΔΑ.
• Είναι αξιοσημείωτο ότι οι περισσότερες σελίδες των ΟΤΑ ή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης αγνοούν τις βασικές αρχές της "πελατοστρέφειας" (user oriented) στην κατασκευή των δικτυακών τους τόπων, προβάλλοντας κατ' εξοχήν τα πρόσωπα των δημάρχων ή των νομαρχών, σαν να επρόκειτο για τις προσωπικές τους ιστοσελίδες, γεγονός που καθιστά τις σελίδες αυτές δύσχρηστες ή και απωθητικές, ιδίως όταν δεν παρέχουν καμμία ουσιαστική πληροφόρηση.
• Οι κατασκευαστές των σελίδων του ΥΠΕΣΔΔΑ αγνοούν τη βασική υποχρέωση τους να "τρέχουν" οι σελίδες τουλάχιστον στους 2-3 γνωστούς φυλλομετρητές (browsers), δηλ. Internet Explorer, Firefox, Opera, και προβάλλουν σελίδες αποκλειστικά για Internet Explorer, π.χ. η σελίδα Στατιστικά στοιχεία.

Σημειώνεται ότι το ΥΠΕΣΔΔΑ είναι ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος "ΣΥΖΕΥΞΙΣ" που έχει σκοπό την προσαρμογή της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης στις σύγχρονες ηλεκτρονικές τεχνολογίες μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος Κοινωνία της Πληροφορίας του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Τα παραπάνω σημεία δείχνουν ότι οι βασικές ειδικές πληροφορίες του δικτυακού τόπου του ΥΠΕΣΔΔΑ για τους ΟΤΑ, δηλ. οι χάρτες και τα στοιχεία διευθύνσεων για τους δήμους και τις νομαρχίες, δεν μπορούν να παρέχουν τρέχουσα, αξιόπιστη και ακριβή πληροφορία στους πολίτες, αντίθετα παρέχουν χαμηλής ποιότητας στιγμιότυπα της πληροφορίας αυτής από το παρελθόν. Προφανείς αιτίες γι αυτό φαίνεται να είναι η έλλειψη βούλησης, η αδυναμία συντονισμού με άλλα υπουργεία, η άγνοια της τεχνολογίας, των απαιτήσεών και των κανόνων της και η απουσία διαδικασίας εξασφάλισης της ποιότητας των σελίδων του δικτυακού τόπου.

Κατ' αυτόν τον τρόπο όμως, παρ' όλη την αρχική προσπάθεια για την κατασκευή ενός χρήσιμου κόμβου παροχής επίσημης λεπτομερούς πληροφόρησης προς τους πολίτες, στην πρώτη σελίδα του οποίου παρατίθεται το Άρθρο 5α, παραγρ.2 του Συντάγματος για την Κοινωνία της Πληροφορίας, ο δικτυακός τόπος του ΥΠΕΣΔΔΑ για τους ΟΤΑ μοιάζει εγκαταλελειμμένος και δεν αποτελεί αξιόπιστη πηγή πληροφορίας σχετικά με την νομαρχιακή και τοπική αυτοδιοίκηση.

_________________
Σχετικά άρθρα:
Κοινωνία της Πληροφορίας: η περίπτωση του ΥΠΕΧΩΔΕ
Κοινωνία της Πληροφορίας: η περίπτωση του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας

Νέο datablog με σήματα πυρκαϊάς από το FIRMS!

Ο Τήλαφος-φωτιές είναι μία νέα εφαρμογή datablog, ένα πείραμα με αντικείμενο την καταγραφή σε (περίπου) πραγματικό χρόνο περιοχών στις οποίες εκδηλώνονται πυρκαϊές. Τα σήματα για τις πυρκαϊές προέρχονται από την υπηρεσία FIRMS του Πανεπιστημίου του Meryland, και στηρίζονται σε επεξεργασία καθημερινών δορυφορικών εικόνων του συστήματος MODIS της NASA.

Ο Τήλαφος-φωτιές δέχεται τα σήματα σε μορφή γεωγραφικών συντεταγμένων και με διπλή αντίστροφη αναζήτηση (reverse geocoding) αποδίδει τον νομό, τον δήμο και τον πλησιέστερο στο σημείο της πυρκαϊάς οικισμό. Η κατάλληλη συντακτική / γραμματική μορφοποίηση των αποτελεσμάτων προσβλέπει στο να δώσει στο κείμενο κάπως φυσικότερο ύφος ώστε να διευκολύνεται η ανάγνωσή του σαν είδηση, χωρίς να θίγεται η δομή της πληροφορίας, η οποία εξασφαλίζεται με τη χρήση των προδιαγραφών microformat. Η διαδικασία είναι απολύτως αυτοματοποιημένη, χωρίς καμμία παρέμβαση χειριστή σε οποιοδήποτε στάδιο της δημοσίευσης.

Η υλοποίηση ενός datablog, ενός blog δηλαδή που δημοσιεύει δεδομένα αντί για απλές ειδήσεις ή προσωπικά άρθρα, προσφέρει τα παρακάτω πλεονεκτήματα:

1. Εκμεταλλεύεται την υποδομή που προσφέρουν, για δικούς τους λόγους, μεγάλες εταιρείες, παρέχοντας αδιάλειπτη λειτουργία και συντήρηση της πλατφόρμας του datablog.
2. Προσφέρει έναν μηχανισμό συμμετοχής των πολιτών, μέσω της δυνατότητας σχολίων, στην συλλογή / έλεγχο / αξιοποίηση των δεδομένων.
3. Προσφέρει την τεχνική υποδομή για τη διάχυση της πληροφορίας μέσω της υλοποίησης ενός τύπου webservice που επιτυγχάνεται με την χρήση της ροής (feed) των ειδήσεων / δεδομένων του datablog. Η απλούστερη χρήση του datablog: φωτιές είναι η ενσωμάτωσή της ροής των πληροφοριών του σε ιστοσελίδες τρίτων. Ένα παράδειγμα αυτής της χρήσης, φαίνεται στη δεξιά στήλη.

Η ελεύθερη διάθεση πρωτογενούς δημόσιας πληροφορίας στον πολίτη αφαιρεί ένα μέρος της δυσκολίας για την απόκτησή της και επιτρέπει την επεξεργασία της από οποιονδήποτε το επιθυμεί, οδηγώντας ίσως και στην δημιουργία υψηλότερων προσδοκιών και απαιτήσεων από την πολιτεία και τις υπηρεσίες της.

Η δημόσια πληροφορία και ο καιρός

Η πιο καθημερινή, σύντομη κουβέντα που ανταλλάσσουν οι άνθρωποι, και ένας μόνιμος ανά τους αιώνες προβληματισμός τους, αφορά τον καιρό. Συζητούν με ευκολία, άλλοτε με αδιαφορία άλλοτε με ανησυχία "περί ανέμων και υδάτων". Τους απασχολεί τι καιρό θα κάνει, τι ρούχα να φορέσουν, αν θα πάρουν ομπρέλα, αν θα βρίσκουν μέσα στη βροχή ταξί ή αν πρέπει να πάρουν το αμάξι, κλπ.

Θα περίμενε κανείς ότι η πληροφορία για τον καιρό θα είναι ελεύθερη όπως ο αέρας και η βροχή. Ότι αφού είναι μια τόσο βασική για την καθημερινότητα του πολίτη πληροφορία, και συχνά για την επιβίωση του, θα την διέθεταν ελεύθερη για χρήση οι υπηρεσίες της πολιτείας, αφού ούτως ή άλλως χρεώνεται ο κρατικός προϋπολογισμός για τη λειτουργία τους και τη δημιουργία της πληροφορίας.

Υπάρχει κανείς, για να φέρω ένα παραπλήσιο παράδειγμα, που να θεωρεί σοβαρά ότι το δελτίο τιμών λαχανικών του Υπουργείου Εμπορίου έχει πνευματικά δικαιώματα και ότι για τη χρήση του απαιτείται άδεια, χωρίς να φοβάται ότι θα τού 'ρθει βροχή λαχανικών; ή ότι η διέλευση (άρα και χρήση) από δημόσιο δρόμο ενός π.χ. ντάτσουν με ντομάτες, θα μπορούσε και να απαιτεί άδεια διέλευσης από την Νομαρχία; μάλλον όχι θα υπέθετα, αφού ο λόγος που υπάρχουν οι δρόμοι είναι για να χρησιμοποιούνται ελεύθερα από τους πολίτες.

Κι όμως. Τα πράγματα για τον καιρό δεν είναι έτσι. Διαβάζω στην ιστοσελίδα της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ):

Όροι Χρήσης Ιστοχώρου ΕΜΥ

Το περιεχόμενο του παρόντος ιστοχώρου είναι διαθέσιμο για την μετεωρολογική ενημέρωση του κοινού. Η ΕΜΥ διατηρεί την πνευματική κυριότητα των προϊόντων που διαθέτει στο διαδίκτυο.Απαγορεύεται η χρήση μέρους ή ολόκληρου του περιεχομένου για εμπορικούς σκοπούς από τρίτους. Για την μη-εμπορική δημόσια χρήση στοιχείων του περιεχομένου, απαιτείται η έγκριση της ΕΜΥ.

Δηλαδή αν κάποιος γεωπόνος συλλέξει στοιχεία που παρέχει κάθε μέρα η ΕΜΥ και τα χρησιμοποιήσει για να πουλήσει προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες καλλωπιστικά φυτά στην Μύκονο και στην Καστοριά, θα έχει παρανομήσει, αφού για εμπορικούς σκοπούς δεν μπορεί ούτε άδεια να ζητήσει από την ΕΜΥ, σύμφωνα με τα ανωτέρω.

Θα ήταν ενδιαφέρον να ερευνηθεί αν νομιμοποιούνται οι δημόσιες υπηρεσίες να αναρτούν δηλώσεις πνευματικών δικαιωμάτων για τέτοιου είδους πληροφορίες. Το βέβαιο είναι ότι με τέτοιου είδους απαγορεύσεις, καθ' όλα άξιοι, σεβαστοί και πολλά προσφέροντες οργανισμοί της πολιτείας, δεν κάνουν τίποτ' άλλο, παρά να μεγαλώνουν την απόσταση που τους χωρίζει από την απλή λογική, τον πολίτη και την σύγχρονη εποχή, και να προκαλούν ειρωνικά χαμόγελα και κουνήματα της κεφαλής για την αδυναμία τους να αντιληφθούν το αυτονόητο: ότι δεν μπορούν δηλ. να κολλούν μια ετικέτα πνευματικής ιδιοκτησίας σε κάθε πληροφορία που δημιουργείται με τα χρήματα του φορολογούμενου πολίτη.

Γιατί ο πολίτης βλέπει και κρίνει.

Αφιέρωμα του Οικολόγιου για τον Τήλαφο

Ένας παραληρηματικός μονόλογος του υπογράφοντος, με έναυσμα ερωτήσεις της Ανδριάνας Σαρρή και της Καλλιόπης Χαρκιανάκη, παρουσιάζεται στο Τέταρτο Ενημερωτικό Δελτίο του Οικολόγιου με θέμα τον Τήλαφο. Το κείμενο είναι απομαγνητοφώνηση μιας συζήτησης που έγινε στις αρχές Απριλίου του 2008.

Τί είναι το Οικολόγιο;

Το Οικολόγιο είναι μια ανεξάρτητη πρωτοβουλία πολιτών. Γεννήθηκε στο διαδίκτυο, με αφορμή τις καταστροφικές και πολύνεκρες πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2007. Φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν κόμβο έγκυρης ενημέρωσης και ανοιχτού διαλόγου σχετικά με τα μικρά και μεγάλα οικολογικά ζητήματα, καθώς και να συμβάλλει δυναμικά στη δραστηριοποίηση όλων των ενεργών πολιτών που επιμένουν να διεκδικούν ένα καλύτερο περιβάλλον.
[...]
Με οριζόντιες δομές και χωρίς δομημένη ιεραρχία, τόσο στις συνεννοήσεις μας όσο και σε εξωτερικής φύσεως δράσεις, καταφέρνουμε να μη μπορεί κανείς και τίποτα να χρησιμοποιήσει την ανιδιοτελή προσφορά του καθενός και κατ' επέκταση της ομάδας για προσωπικό, κομματικό, πολιτικό όφελος και προβολή.

Στο ζωντανό Forum του Οικολόγιου συζητιούνται και αποφασίζονται με οριζόντιες διαδικασίες όλα τα θέματα που απασχολούν την κοινότητα των μελών αλλά και των απλών επισκεπτών του.

Το Οικολόγιο αποτελεί μέχρι σήμερα τον μεγαλύτερο τροφοδότη εθελοντών για καταχωρήσεις δεδομένων του ΦΕΚ στο datablog Τήλαφος-αναδασωτέα και μια από τις συχνότερες προελεύσεις των επισκεπτών του.