Η δημόσια πληροφορία και ο καιρός

Η πιο καθημερινή, σύντομη κουβέντα που ανταλλάσσουν οι άνθρωποι, και ένας μόνιμος ανά τους αιώνες προβληματισμός τους, αφορά τον καιρό. Συζητούν με ευκολία, άλλοτε με αδιαφορία άλλοτε με ανησυχία "περί ανέμων και υδάτων". Τους απασχολεί τι καιρό θα κάνει, τι ρούχα να φορέσουν, αν θα πάρουν ομπρέλα, αν θα βρίσκουν μέσα στη βροχή ταξί ή αν πρέπει να πάρουν το αμάξι, κλπ.

Θα περίμενε κανείς ότι η πληροφορία για τον καιρό θα είναι ελεύθερη όπως ο αέρας και η βροχή. Ότι αφού είναι μια τόσο βασική για την καθημερινότητα του πολίτη πληροφορία, και συχνά για την επιβίωση του, θα την διέθεταν ελεύθερη για χρήση οι υπηρεσίες της πολιτείας, αφού ούτως ή άλλως χρεώνεται ο κρατικός προϋπολογισμός για τη λειτουργία τους και τη δημιουργία της πληροφορίας.

Υπάρχει κανείς, για να φέρω ένα παραπλήσιο παράδειγμα, που να θεωρεί σοβαρά ότι το δελτίο τιμών λαχανικών του Υπουργείου Εμπορίου έχει πνευματικά δικαιώματα και ότι για τη χρήση του απαιτείται άδεια, χωρίς να φοβάται ότι θα τού 'ρθει βροχή λαχανικών; ή ότι η διέλευση (άρα και χρήση) από δημόσιο δρόμο ενός π.χ. ντάτσουν με ντομάτες, θα μπορούσε και να απαιτεί άδεια διέλευσης από την Νομαρχία; μάλλον όχι θα υπέθετα, αφού ο λόγος που υπάρχουν οι δρόμοι είναι για να χρησιμοποιούνται ελεύθερα από τους πολίτες.

Κι όμως. Τα πράγματα για τον καιρό δεν είναι έτσι. Διαβάζω στην ιστοσελίδα της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ):

Όροι Χρήσης Ιστοχώρου ΕΜΥ

Το περιεχόμενο του παρόντος ιστοχώρου είναι διαθέσιμο για την μετεωρολογική ενημέρωση του κοινού. Η ΕΜΥ διατηρεί την πνευματική κυριότητα των προϊόντων που διαθέτει στο διαδίκτυο.Απαγορεύεται η χρήση μέρους ή ολόκληρου του περιεχομένου για εμπορικούς σκοπούς από τρίτους. Για την μη-εμπορική δημόσια χρήση στοιχείων του περιεχομένου, απαιτείται η έγκριση της ΕΜΥ.

Δηλαδή αν κάποιος γεωπόνος συλλέξει στοιχεία που παρέχει κάθε μέρα η ΕΜΥ και τα χρησιμοποιήσει για να πουλήσει προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες καλλωπιστικά φυτά στην Μύκονο και στην Καστοριά, θα έχει παρανομήσει, αφού για εμπορικούς σκοπούς δεν μπορεί ούτε άδεια να ζητήσει από την ΕΜΥ, σύμφωνα με τα ανωτέρω.

Θα ήταν ενδιαφέρον να ερευνηθεί αν νομιμοποιούνται οι δημόσιες υπηρεσίες να αναρτούν δηλώσεις πνευματικών δικαιωμάτων για τέτοιου είδους πληροφορίες. Το βέβαιο είναι ότι με τέτοιου είδους απαγορεύσεις, καθ' όλα άξιοι, σεβαστοί και πολλά προσφέροντες οργανισμοί της πολιτείας, δεν κάνουν τίποτ' άλλο, παρά να μεγαλώνουν την απόσταση που τους χωρίζει από την απλή λογική, τον πολίτη και την σύγχρονη εποχή, και να προκαλούν ειρωνικά χαμόγελα και κουνήματα της κεφαλής για την αδυναμία τους να αντιληφθούν το αυτονόητο: ότι δεν μπορούν δηλ. να κολλούν μια ετικέτα πνευματικής ιδιοκτησίας σε κάθε πληροφορία που δημιουργείται με τα χρήματα του φορολογούμενου πολίτη.

Γιατί ο πολίτης βλέπει και κρίνει.