Τρόποι πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία

Δεν είναι συμπτωματικό που το αίτημα για ελεύθερη πρόσβαση στη δημόσια πληροφορία εκδηλώνεται με επίταση αυτήν την εποχή. Οι τεχνολογίες του διαδικτύου ευνοούν την ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφορία και το αντίστροφο: η ελεύθερη πρόσβαση μέσω του διαδικτύου δημιουργεί απαιτήσεις για πληροφόρηση που πριν λίγον καιρό δεν θα μπορούσαν να διατυπωθούν, είτε γιατί θα είχαν μεγάλο κόστος (π.χ. δύσκολη αρχειοθέτηση, αναζήτηση, διάθεση αντιτύπων σε χαρτί ή φωτοτυπίες) είτε γιατί απαιτούσαν φυσική παρουσία στον τόπο διάθεσης της πληροφορίας.

Η ελεύθερη διάθεση δημόσιων δεδομένων δεν είναι πια μόνον ζήτημα δικαιοσύνης και δημοκρατίας αλλά είναι κυρίως ζήτημα δημόσιων υποδομών στις οποίες στηρίζεται μια κοινωνία την παραγωγή πλούτου. Είναι δηλαδή τα δημόσια δεδομένα εργαλεία ανάπτυξης, με τον ίδιο τρόπο που είναι και οι άλλες δημόσιες υποδομές και δίκτυα.

Το γεγονός αυτό τονίζει την ανάγκη η πληροφορία να παρέχεται σε ανακτήσιμη ηλεκτρονική μορφή που να αξιοποιείται εύκολα, δηλ. σε δομημένα κείμενα ηλεκτρονικής μορφής ή σε web service, στη βάση δημοσιευμένων και ανοιχτών σε όλους προδιαγραφών των δομών τους. Όταν δημόσια δεδομένα διατίθενται με τέτοιον τρόπο, τότε, χωρίς να χρειάζεται η πολιτεία να συντηρεί δαπανηρές δικές της εφαρμογές, δίνει τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να δημιουργήσουν πολλαπλάσιο αριθμό εφαρμογών, ανάλογα με το αντικείμενο της δραστηριοποίησής τους.

Ένα παράδειγμα για το πως μπορούν να αξιοποιηθούν δημόσια διαθέσιμα δεδομένα είναι η υπηρεσία Τήλαφος-φωτιές. Η αυτόματη αυτή υπηρεσία, σε μορφή datablog, χρησιμοποιεί μόνον δημόσια δεδομένα και ελεύθερες υπηρεσίες τρίτων που παρέχονται μέσω web service για τη δημιουργία μιας ανοιχτής βάσης δεδομένων θερμών σημείων/πυρκαϊών. Λόγω της ύπαρξης των ανοιχτών πηγών δεδομένων FIRMS και Geonames, αλλά και των δεδομένων των περιοχών NATURA 2000 από το Υ.ΠE.ΧΩ.ΔΕ., το κόστος λειτουργίας μια τέτοιας αυτοματοποιημένης υπηρεσίας είναι σχεδόν μηδενικό.

Ένα άλλο παράδειγμα αξιοποίησης δημόσια διαθέσιμων δεδομένων και υπηρεσιών είναι ο χάρτης toposMap:

Ο χάρτης αυτός αξιοποιεί μεταξύ άλλων δεδομένα που συγκεντρώνονται ή καταγράφονται και από πολίτες για θέματα περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, διαχέοντας με τον τρόπο αυτό το κόστος παραγωγής της πληροφορίας.

Η διαδικτυακή πληροφορία που δομείται και σημαίνεται με κάποια ανοιχτή προδιαγραφή αποτελεί τη βάση για τον Σημασιολογικό Ιστό:

Ο Σημασιολογικός Ιστός αφορά σε δύο πράγματα. Αφορά σε κοινές φόρμες για την ολοκλήρωση και το συνδυασμό δεδομένων που προέρχονται από πλήθος πηγών, ενώ στον αρχικό Ιστό αφορούσε στην ανταλλαγή κειμένων. Αφορά επίσης στη γλώσσα για την καταγραφή του πώς τα δεδομένα σχετίζονται με τα πραγματικά αντικείμενα. Αυτό επιτρέπει έναν άνθρωπο ή μια μηχανή να αρχίσει να δουλεύει με μια βάση δεδομένων και μετά να μετακινηθεί σε ένα ατέλειωτο σύνολο βάσεων δεδομένων που τις συνδέει όχι πια ένα καλώδιο αλλά το γεγονός ότι αφορούν το ίδιο αντικείμενο.

W3C-Semantic web