Cookies και διαδικτυακές κοινωνίες

Οταν το πρόσωπο του τέρατος δεν μας τρομάζει, έχουμε αρχίσει να του μοιάζουμε
Μάνος Χατζιδάκις

Το άρθρο Η Μεγ. Βρετανία σύντομα με ελεγχόμενο internet στο metablogging.gr αναφέρεται σε ένα θέμα μεγάλης σημασίας για την καθημερινή διαδικτυακή ζωή, του οποίου οι περισσότεροι από μας είτε αγνοούν την ύπαρξη ή τις λεπτομέρειες, είτε γνωρίζοντάς τες αδιαφορούμε για τις συνέπειές του. Το άρθρο καταλήγει "Η κοινωνία των πολιτών πρέπει να το αντιληφθεί σαν στρατηγική της προτεραιότητα την ανάγκη να αντιταθεί σε παρόμοιες μεθοδεύσεις. Γιατί απλά αν δεν το κάνει, θα απωλέσει το τελευταίο της έρεισμα."

Ο Τήλαφος και τα datablog που λειτουργεί δεν απαιτούν τη χρήση cookies για καμμία από τις λειτουργίες τους. Η εισαγωγή δεδομένων ή σχολίων μπορεί να γίνει και ανώνυμα, ή ψευδώνυμα. Για τους λόγους που περιγράφονται σε αυτό το άρθρο, είναι καλύτερο να ρυθμίσετε τον browser σας ώστε να αρνείται τα cookies, εκτός από τις ειδικές περιπτώσεις που εσείς θα επιλέξετε να τα δέχεστε.

Συμφωνώ απόλυτα με τις ανησυχίες που εκφράζονται στο άρθρο και σημειώνω ιδιαίτερα την πρόταση "Οι εξουσίες εδραιώνονται ελέγχοντας κομβικά σημεία της λειτουργίας των κοινωνιών" μέσα στο άρθρο.

Εδώ και πολλά χρόνια μεγάλες εταιρείες, όπως Yahoo, Google, Facebook κλπ, έχουν υποδομές που είναι κομβικά σημεία λειτουργίας των διαδικτυακών κοινωνιών. Έχοντας διαπιστώσει ότι η διάθεση δωρεάν υπηρεσιών και διευκολύνσεων στο διαδίκτυο λειτουργεί όπως τα γλυκά στα παιδιά (η ονομασία "cookie" φαίνεται δεν είναι καθόλου τυχαία), πολλές εταιρείες φροντίζουν για την ικανοποίηση αναγκών του διαδικτυακού κοινού (που συχνά δημιουργούν οι ίδιες), ανέξοδα για τους χρήστες και χωρίς κάποια εμφανή βλάβη των συμφερόντων τους ή κάποια άλλη εμφανή αρνητική επίπτωση στην καθημερινότητά τους. Από τα παραπάνω δεν εξαιρείται φυσικά ούτε ο Τήλαφος, που χρησιμοποιεί την πλατφόρμα Blogger και την υπηρεσία Maps της Google, επειδή ακριβώς είναι δωρεάν.

Φαινομενικά λοιπόν, όλα έχουν καλώς, αφού κανείς δεν εξαναγκάζει κανέναν να συμμετάσχει, να πληρώσει, να αγοράσει κάτι, κι αφού όλες οι συνθήκες είναι δηλωμένες και αποδεκτές μέσω των αδειών χρήσης. Έτσι θα ήταν το πράγμα αν δεν υπήρχε αυτή η πρόταση από το άρθρο που σημειώνω παραπάνω. Οι εταιρείες αυτές έχουν ήδη εδραιώσει ισχυρότατες εξουσίες, ελέγχοντας κομβικά σημεία των διαδικτυακών κοινωνιών. Κατέχοντας τις περισσότερες από τις υποδομές όπου δημιουργούνται, διακινούνται και αποθηκεύονται η αλληλογραφία, οι κινήσεις, οι παρέες, οι απόψεις και η συμπεριφορές των ατόμων, οι εταιρείες αυτές γνωρίζουν ήδη αναρίθμητες προσωπικές λεπτομέρειες για κάθε άτομο ή οργανισμό, που οι κρατικές υπηρεσίες συνήθως απαγορεύεται από το νόμο να καταγράφουν και να γνωρίζουν. Γι αυτό και η σκέψη της Βρετανικής κυβέρνησης να ελέγξει το διαδίκτυο αποτελεί δυσάρεστη είδηση, ενώ το γεγονός ότι η Google, η Yahoo το Facebook κ.ά. το κάνουν ήδη εδώ και πολύν καιρό περνά πια σχεδόν απαρατήρητο.

Η μεγάλη πλειοψηφία των χρηστών του διαδικτύου αγνοεί τις τεχνικές λεπτομέρειες των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών υποδομών, όπως και τις δυνατότητες των ιδιοκτητών τους να προσδιορίζουν μέχρι και την ταυτότητα των χρηστών, με τη χρήση π.χ. δωρεάν λογαριασμών αλληλογραφίας, πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, μηχανών αναζήτησης, χρήση cookies^* κλπ. Οι περισσότεροι απ' τους χρήστες που έχουν οι ίδιοι κάποια διαδικτυακή παρουσία και αφιερώνουν χρόνο και ενέργεια σε αυτήν την υπόθεση, έχουν ασφαλώς λόγο να θέλουν να γνωρίζουν πόσο ελκυστικές είναι οι σελίδες τους στους επισκέπτες, ποια θέματα ενδιαφέρουν περισσότερο, κλπ. Με την ικανοποίηση αυτής της ανάγκης, η συντριπτική πλειοψηφία των blogger δέχεται αναγκαστικά ή και συμφωνεί στο "δίκαιο" (fair) της παρακολούθησής τους (και των περισσότερων αναγνωστών τους) από την πάροχο "μητέρα εταιρεία". Άλλοι πάλι, επιθυμώντας να γνωρίζουν ακόμη και ποιοι συγκεκριμένοι αναγνώστες τους διαβάζουν ποια συγκεκριμένα άρθρα, χρησιμοποιούν εξαιρετικά αμφισβητήσιμες μεθόδους για να το πετύχουν, πιθανότατα αγνοώντας το γεγονός ή αδιαφορώντας γι αυτό. Μιλώ για απλούς ανθρώπους, φίλους bloggers της διπλανής πόρτας.

Τα ζητήματα που προκύπτουν από τη χρήση των τεχνολογιών του διαδικτύου είναι πάρα πολλά, και είναι τεχνικής, οικονομικής, νομικής ή και ηθικής φύσης. Δυστυχώς, δεν υπάρχει στον κόσμο "δωρεάν γεύμα" (There Is No Such Thing As A Free Lunch). Το πρόταγμα για μια κοινωνία των πολιτών απαιτεί απαντήσεις και σε σημαντικά ερωτήματα που έχουν σχέση με τη φύση του δημόσιου χώρου στον οποίο εκφράζεται η κοινωνία αυτή: ποιος κατέχει τον δημόσιο χώρο, ποιος και γιατί τον πληρώνει και τί κερδίζει, πόσο γνωστές και αποδεκτές είναι οι συνθήκες λειτουργίας του και με ποιόν τρόπο μπορούν να αλλάξουν, πώς υλοποιούνται και πώς ελέγχονται οι πράξεις και οι αποφάσεις αυτού που κατέχει το δημόσιο χώρο κλπ. Δημόσιοι χώροι είναι η Βουλή, τα ΜΜΕ, το διαδίκτυο και τα κοινωνικά μέσα, το καφενείο του χωριού.

Ειδικά στο καφενείο του χωριού όμως, ο καθένας ξέρει τι πληρώνει και γιατί.

(Συνεχίζεται...)
________________________________
^*Τα cookies, όπως και το τραπεζομάχαιρο της κουζίνας, δεν είναι από μόνα τους κακά. Είναι ο τρόπος που τα χρησιμοποιεί κανείς που κάνει τη διαφορά.