4Δ: Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα

Μια πολύ καλή νέα πρωτοβουλία που αφορά τη ελεύθερη διάθεση της δημόσιας πληροφορίας ξεκίνησε στον ιστότοπο Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα, όπου παρουσιάζονται με απλό και κατανοητό τρόπο τα οφέλη από το άνοιγμα της δημόσιας πληροφορίας στους πολίτες. Το γεγονός ότι υπάρχει ενδιαφέρον και κινητικότητα προμηνύει καλύτερες μέρες για την υπόθεση της δημόσιας πληροφορίας στην Ελλάδα. Ο Τήλαφος που έχει στην κεφαλίδα τους το σύνθημα "Η δημόσια πληροφορία ανήκει στον πολίτη" υποστηρίζει θερμά αυτήν και όσες άλλες τέτοιες προσπάθειες γίνουν από πολίτες και καλεί τους αναγνώστες του να τη στηρίξουν και να τη διαδώσουν, υπογράφοντας και την έκκληση που υπάρχει στην ιστοσελίδα για το σκοπό αυτό.

Φυσικά η παθογένεια του ελληνικού δημοσίου σε θέματα διάθεσης δημόσιας πληροφορίας στους πολίτες, που αφορά και μεγάλο μέρος της πανεπιστημιακής κοινότητας που κι αυτή δεν διαθέτει ελεύθερα πληροφορίες που παράγονται με χρήματα των φορολογουμένων, δεν θεραπεύεται με μόνη την κινητοποίηση και τη διαμαρτυρία πολιτών, αλλά απαιτεί και τη δημιουργία πρακτικών και γεγονότων που να προσπερνούν και να απαξιώνουν στα μάτια των πολιτών την κρατούσα λογική που διατηρεί τη δημόσια πληροφορία κλειστή. Απαιτούν ακόμη αναγνώριση του συλλογικού πεδίου, αποφυγή της κομματικής περιχαράκωσης και ανάπτυξη συνεργασιών και ιδεολογικής όσμωσης γι αυτά τα θέματα στο επίπεδο των πολιτών.

Απαιτούν τέλος και ενσωμάτωση τέτοιων πολιτικών στα προγράμματα των πολιτικών οργανισμών (κινήσεων, οργανώσεων, συλλόγων) και κομμάτων, ώστε να δεσμεύονται απ' αυτές και να ελέγχονται σύμφωνα με αυτές σε όλες τις δραστηριότητές τους ή στην άσκηση εξουσίας ή αντιπολίτευσης στα θεσμικά όργανα της πολιτείας.

Η ανάγκη για ελεύθερη δημόσια πληροφορία δεν δημιουργήθηκε φέτος ούτε είναι προϊόν παρθενογένεσης. Από τον προσδιορισμό της ανάγκης για ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική για μια κοινωνία που θα στηρίζεται στην δημιουργία και διακίνηση πληροφορίας (που έγινε κατά τη σύνοδο κορυφής της Λισαβώνας το 2000 οπότε και δημιουργήθηκε η έννοια "Κοινωνία της Πληροφορίας" και ο αρμόδιος ελληνικός οργανισμός "Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε." που διαχειρίζεται τα μεγάλα ευρωπαϊκά κονδύλια) έχουν περάσει ήδη 8 χρόνια. Στο σύνολο των 4+4 χρόνων που παρήλθαν, υπήρξαν πολλές προτάσεις και άλλες τόσες ευκαιρίες για την δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας στην εποχή της πληροφορίας, ελάχιστες όμως ουσιαστικές προσπάθειες έγιναν προς την κατεύθυνση του ανοίγματος της δημόσιας πληροφορίας στους πολίτες, και όσες έγιναν είχαν σχετικά σύντομη ζωή (βλ. π.χ. σχετικά άρθρα του Τήλαφου για το ΥΠΕΧΩΔΕ το ΥΠΕΣ κ.ά.). Οι λόγοι που αυτές οι προσπάθειες είναι τόσο λίγες και σχεδόν όλες αποτυχημένες, αξίζουν μια ειλικρινή και ενδελεχή ανάλυση από όποιον πολιτικό οργανισμό ενστερνίζεται τις αρχές ανοίγματος της δημόσιας πληροφορίας στους πολίτες.

Ίσως οι λόγοι αυτοί να είναι ριζωμένοι στην μεσαιωνική αντίληψη που υπάρχει στο δημόσιο τομέα και τους πολιτικούς "παλαιάς κοπής" ότι η πληροφορία που συλλέγεται με χρήματα του φορολογουμένου αποτελεί ιδιοκτησία του "κράτους" και όχι δημόσιο αγαθό. Είναι η ίδια αντίληψη δημοσίων λειτουργών ή υπαλλήλων που θεωρούν εαυτούς κατόχους προνομίων και όχι υπηρέτες (κατά το αγγλικό public servant) του δημοσίου συμφέροντος και των πολιτών, που αποτελεί και βασική αρχή της δημοκρατίας σε άλλες χώρες της δύσης.