Εργαστήρι Re-public για τα δημόσια δεδομένα

Στο εργαστήρι που οργάνωσε το ηλεκτρονικό περιοδικό Re-public με θέμα "Δημόσια δεδομένα για ποιους, με ποιον τρόπο;" παρουσιάστηκαν τρέχουσες δράσεις που προωθούν ή και εφαρμόζουν στην πράξη το αίτημα για ελεύθερη διάθεση της δημόσιας πληροφορίας.

Λεπτομέρειες για το εργαστήρι και τις παρουσιάσεις υπάρχουν στη σχετική σελίδα του Re-public, όπου σύντομα θα ανέβει και το περιεχόμενο των παρουσιάσεων και βίντεο. Εκτός από το εξαιρετικό ενδιαφέρον που είχε το ίδιο το εργαστήρι σαν πρωτοβουλία και σαν εκτέλεση, οι παρουσιάσεις πρόσφεραν ένα θησαυρό πληροφοριών για το ζήτημα της δημόσιας πληροφορίας.

Στην παρουσίασή του ο Michael Cross από τον Guardian, έδωσε πολλά στοιχεία για την πετυχημένη καμπάνια Free Our Data στη Μεγάλη Βρετανία. Μεταξύ των άλλων, μου έκανε εντύπωση η αναφορά που έκανε στην (προφανή) ύπαρξη κρατικού μονοπωλίου στο θέμα των δημόσιων δεδομένων, γεγονός που ισχύει απολύτως και στην ελληνική περίπτωση.

Σε άλλους τομείς, όπως π.χ. στις τηλεπικοινωνίες, η κατοχή σημαντικής θέσης σε μια αγορά (άνω του 25-30%) από μία εταιρεία σημαίνει ότι θα πρέπει να ακολουθεί ορισμένους κανόνες που αποτρέπουν τον στραγγαλισμό της αγοράς ή την αυθαίρετη ρύθμιση των τιμών. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο υποχρεωτικός καταμερισμός του κόστους παραγωγής προϊόντων/υπηρεσιών σε κάθετους τομείς, η κοστοστρέφεια, η υποχρέωση παροχής βασικών υπηρεσιών σε τιμές κόστους, κ.ά.

Μια τέτοια θεώρηση για την "αγορά" των δημόσιων δεδομένων έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και αν μη τι άλλο, αναδεικνύει άλλον έναν λόγο για τον οποίο η πολιτεία οφείλει να παρέχει ένα βασικό μέρος της δημόσιας πληροφορίας, που κατέχει ή συλλέγει, δωρεάν.

Μεταφράζω ένα μικρό σχετικό απόσπασμα από τη μελέτη "Η εμπορική χρήση της δημόσιας πληροφορίας", της Βρετανικής Επιτροπής Ανταγωνισμού (OFT), του 2006 ¹ , από τις αναφορές της παρουσίασης του Michael Cross στο εργαστήρι:

Υπόβαθρο οικονομικής θεωρίας

1.19 Αυτό το τμήμα ασχολείται με δύο σημεία της οικονομικής θεωρίας
     που αφορούν την πολιτική της πληροφορίας του δημόσιου τομέα. 
     Πρόκειται για επιχειρήματα σχετικά με το κατά πόσο είναι επιθυμητή 
     η μηδενική τιμολόγηση της πληροφορίας, καθώς και για επιχειρήματα 
     σχετικά με την τάση για μονοπώληση της προσφοράς πληροφοριών.

Η θεωρία της τιμολόγησης της πληροφορίας

1.20 Η βασική οικονομική θεωρία προτείνει ότι τα αγαθά της πληροφορίας 
     πρέπει να παρέχονται από οργανισμούς που χρηματοδοτούνται από τον 
     κρατικό προϋπολογισμό στο κόστος της διανομής τους και μόνον, το 
     οποίο στην εποχή του Διαδικτύου είναι πρακτικά μηδενικό. Αυτό το 
     επιχείρημα εξαρτάται από κάποιες υποθέσεις κλειδιά, όπως εξετάζονται 
     κατωτέρω. Στη συνέχεια εξετάζονται τα περισσότερο σύνθετα
     διδάγματα της οικονομικής θεωρίας στο πλαίσιο περισσότερο ρεαλιστικών 
     θεωρήσεων.

1.21 Το αποτέλεσμα της θεωρίας ότι οι κυβερνήσεις θα μεγιστοποιούσαν την 
     κοινωνική ευημερία με την δωρεάν παροχή πληροφοριών βασίζεται στην 
     εύλογη υπόθεση ότι τα αγαθά της πληροφορίας είναι αυτό που οι 
     οικονομολόγοι ορίζουν ως 'μη ανταγωνιστικά στην κατανάλωση'.
     Ένα αγαθό είναι μη ανταγωνιστικό εάν η κατανάλωσή του από ένα άτομο 
     δεν μειώνει την ποσότητα που είναι διαθέσιμη σε άλλους ανθρώπους. 
     Αυτό ισχύει για την πληροφορία που διατίθεται για μεταφόρτωση από το 
     διαδίκτυο, μια και κάθε επί πλέον μεταφόρτωση δεν έχει κανένα κόστος 
     για την κοινωνία. Σε αυτό το πλαίσιο, η χρέωση με μια τιμή, για 
     παράδειγμα, 10£ για τις επιπλέον μεταφορτώσεις θα ήταν ζημιογόνος 
     κοινωνικά, επειδή θα απέτρεπε χρήσεις που θα άξιζαν από 0-10£ σε 
     κάθε χρήστη αλλά δεν θα κόστιζαν τίποτε στην κοινωνία.

__________________
¹ : The commercial use of public information,Annexe F:International case studies, OFT, Dec. 2006

Περισσότερες αναφορές στις σημειώσεις του adeligia από το εργαστήρι.