Πρωτογενή δεδομένα

Η συζήτηση για τα δημόσια δεδομένα φέρνει συχνά στην επιφάνεια ένα πολύ συγγενές, συχνά ταυτόσημο, ζήτημα, αυτό της ανάγκης για πρωτογενή δεδομένα, δηλ. δεδομένα που δεν έχουν υποστεί το φιλτράρισμα μιας θεωρίας, μιας ιδεολογίας ή μιας σκοπιμότητας, ή έστω την έχουν υποστεί με τρόπο και σε βαθμό που είναι γνωστός και αξιολογήσιμος. Τα πρωτογενή δεδομένα (raw data) καθιστούν δυνατό τον έλεγχο και την επιβεβαίωση μιας θεωρίας, ενός πειραματικού αποτελέσματος ή ενός συμπεράσματος. Θα μπορούσε να πει κανείς σχηματικά ότι τα πρωτογενή δεδομένα ευνοούν τη σκέψη και την έρευνα, ενώ τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα την πίστη, κι ο συνδυασμός τους παρέχει την απαιτούμενη ασφάλεια στην πράξη.

Για την επιστημονική κοινότητα η ύπαρξη των πρωτογενών δεδομένων είναι απολύτως απαραίτητη για την συζήτηση οποιαδήποτε ερευνητικού αποτελέσματος. Η έλλειψή πρωτογενών δεδομένων είναι εμπόδιο στην εξέλιξη της έρευνας και της επιστήμης, αλλά παρ' όλ' αυτά η ελεύθερη διάθεσή τους δεν είναι αυτονόητη, γιατί περιπλέκεται σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας, σε δικαιώματα δημοσίευσης και άλλα σχετικά. Το κενό αυτό της διάθεσης πρωτογενών δεδομένων για επιστημονική έρευνα προσπαθεί να καλύψει η πρωτοβουλία Ανοιχτή Πρόσβαση που υλοποιεί το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, και που παρουσιάστηκε στο εργαστήρι του Re-public από τον Δρ. Ν. Χούσο.

Αλλά η ανάγκη για πρωτογενή δεδομένα δεν υπάρχει μόνον στον, μάλλον κλειστό, χώρο της επιστημονικής κοινότητας. Διατρέχει το σύνολο της κοινωνίας, αφού από την ύπαρξη της αξιόπιστης αρχικής πληροφορίας που διαχέεται στους πολίτες εξαρτάται η ίδια η ύπαρξη και η λειτουργία της κοινωνίας, ενώ η αλλοίωση ή η απόκρυψή της μπορεί να της δημιουργεί σοβαρά προβλήματα.

Η πηγή της είδησης και η αξιοπιστία της είναι μεγάλης σημασίας και για την δημοσιογραφία. Αλλά, "[...] ποιος βγάζει σήμερα ειδήσεις; Τις πρωτογενείς ειδήσεις, όχι τα σχόλια, τις απόψεις και το παρασκήνιο. Την είδηση που επιβεβαιώνεται και ανακοινώνεται. Με ακρίβεια. Με στοιχεία. Με κότσια. Ας θυμηθούμε λίγο ότι αυτό είναι η δημοσιογραφία στην ουσία της. Ποιος κάνει σήμερα δημοσιογραφία λοιπόν;" Στην εποχή της μετα-δημοσιογραφίας όπου η είδηση και η πηγή της πολλές φορές χάνονται μέσα στα κουτσομπολιά, τους μηρυκασμούς και τις ερμηνείες ή στα μονοθεματικά δελτία των στιλβώντων αλλά συχνά χαοτικών τηλεοπτικών παραθύρων, η Ζωζέτα Μηλιοπούλου ρίχνει μια αυτοκριτική ματιά στην ανάγκη για πρωτογενή δημοσιογραφική πληροφορία και αποτίει φόρο τιμής σε έναν δημιουργό της, τον Γιώργο Κοίλιαρη.