Ελεύθερα γεωγραφικά δεδομένα: ένας οδηγός GIS και ο χάρτης CORINE για ολόκληρη την Ελλάδα

Ο Οδηγός (αρχείο pdf, 2.7MB)
Αστικές περιοχές Ελλάδας (αρχείο shp, 6.2MB)

Για να αλλάξουν κάποια πράγματα στη ζωή, πρέπει να ισχύουν τουλάχιστον τρεις προϋποθέσεις:

• Να μπορούμε να φανταστούμε το μέλλον όπως το θέλουμε
• Να είναι οι στόχοι εφικτοί από φυσική άποψη
• Να υπάρχουν κάποιοι που να έχουν τη γνώση και τη διάθεση να αφιερώσουν τον χρόνο για να κάνουν την αρχή και να δώσουν τη φλόγα και σε άλλους

Στην τρίτη και δυσκολότερη προϋπόθεση, το κίνημα του ανοιχτού λογισμικού έχει από καιρό δώσει την απάντηση. Scratch your own personal itch ή αλλιώς, ξύσου μόνος σου. Το καλό στην ιστορία του ανοιχτού λογισμικού είναι ότι μια προσωπική ανάγκη που βρίσκει λύση ωφελεί όλους τους υπόλοιπους που έχουν το ίδιο πρόβλημα. Με τον τρόπο αυτό υλοποιούνται αλλαγές που μπορεί παλιότερα να φαίνονταν άπιαστα όνειρα.

Το να λύνεις το πρόβλημά σου και να δίνεις τη λύση και σε άλλους είναι μεταδοτικό. Είναι επίσης η αρχή του "ηγείσθαι δια του παραδείγματος", το αντίδοτο στην κουτοπονηριά και τη μιζέρια που πάει να βγάλει απ' τη μύγα ξύγκι (με το απαξιωτικό στην Ελλάδα ζούμε), ή των μεγάλων, αλλά κενών πράξεων, λόγων.

Το αίτημα για ελεύθερα δημόσια γεωγραφικά δεδομένα για την Ελλάδα ζητάει ικανοποίηση εδώ και χρόνια, αλλά η πολιτεία αδιαφορεί. Η υποχρέωση όμως της ελληνικής πολιτείας να συνδράμει στην καταγραφή των χρήσεων γης για ευρωπαϊκά προγράμματα την ανάγκασε να διαθέσει γεωγραφικά δεδομένα στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (European Environmental Agency - EEA). Η πολιτική του ΕΟΠ είναι να διαθέτει τον πανευρωπαϊκό χάρτη CORINE, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, δωρεάν. Ο υπεύθυνος ελληνικός οργανισμός ΟΚΧΕ όμως δεν διαθέτει αυτά τα δεδομένα δωρεάν, αλλά πακέτο μαζί με ψηφιακούς χάρτες στην τιμή των 7350€, ενώ δεν κάνει καμμία αναφορά, ούτε δίνει κάποιο σύνδεσμο στην ιστοσελίδα του ΕΟΠ ο οποίος διαθέτει δωρεάν το χάρτη CORINE.

Ο οδηγός για την Αναπαραγωγή του χάρτη CORINE για ολόκληρη την Ελλάδα με το GRASS-GIS είναι μια δουλειά ανοιχτού λογισμικού από το Νίκο Αλεξανδρή. Συνοδεύεται από ένα μεγάλο αρχείο με ολόκληρο το (τοπολογικά διορθωμένο) αρχείο CORINE για την Ελλάδα με τις χρήσεις γης και την ακτογραμμή σε ανυσματική μορφή ακρίβειας 20μ σε μορφή αρχείου shp και μέγεθος περίπου 89MB. Ο Νίκος εξασφάλισε με αλληλογραφία^{1, 2, 3, 4, 5} την άδεια του ΕΟΠ για την ελεύθερη δημοσίευση των δεδομένων, με την προϋπόθεση της παρακάτω αναφοράς:

EEA grants free access to all its data/applications 
  provided that the user agrees:

· to acknowledge the source as follows: Copyright EEA, Copenhagen, 2007
· to display a link to the EEA web site http://www.eea.europa.eu
· not to use the data/applications for commercial purposes unless the Agency 
  has expressly granted the right to do so

Για την ώρα, αναζητείται εξυπηρετητής που να φιλοξενήσει το επεξεργασμένο αρχείο CORINE των 89MB για την Ελλάδα, και αναμένεται η απάντηση από το OSGeo Geodata Committee για την πιθανή φιλοξενία. Έτσι, προς το παρόν, μαζί με τον οδηγό διατίθεται, αντί για το μεγάλο αρχείο των 89ΜΒ, ένα απόσπασμα με τα επίπεδα των αστικών περιοχών της Ελλάδας και την ακτογραμμή, με μέγεθος περίπου 6.2ΜΒ συμπιεσμένο σε μορφή zip.

Τα αρχεία shp είναι ελεύθερα για χρήση, με αναφορά στην προέλευσή τους από τον ΕΟΠ και τον οδηγό του Νίκου Αλεξανδρή.
_____________________________________________
¹http://lists.osgeo.org/pipermail/geodata/2009-January/000801.html
²http://lists.osgeo.org/pipermail/geodata/2009-January/000807.html
³http://lists.osgeo.org/pipermail/geodata/2009-February/000811.html
⁴http://lists.osgeo.org/pipermail/geodata/2009-February/000812.html
⁵http://lists.osgeo.org/pipermail/geodata/2009-February/000813.html